ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚ လမ္းႀကိတ္ျခင္း (၁၀)

Compaction Phases
ႏိုင္လြန္ကတၱရာလမ္းကိုႀကိတ္ရာမွာ
(1) Initial compaction (breakdown compaction)
(2) intermediate compaction
(3) finish compaction ဆိုၿပီး အဆင့္သံုးဆင့္ ခြဲျခားၿပီး ႀကိတ္ေလ့ရွိတယ္။
Breakdown compaction
Initial compaction (breakdown compaction) ဆိုတာ လမ္းခင္းစက္ေနာက္ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ ခင္းၿပီးၿပီးျခင္း စတင္ႀကိတ္ေသာ compaction phases ေတြရဲ႕ ပထမဆံုးအဆင္ ့ျဖစ္တယ္။ Breakdown compaction စဖို႔အတြက္ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ shoving မျဖစ္ေစဘဲ ႏိုင္လြန္ကတၱရာရဲ႕ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးအျမင့္ဆံုး အပူခ်ိန္မွာ စတင္ႀကိတ္ရမယ္။ ကတၱရာေအးသြားေလေလ၊ ပိုၿပီး stiff ျဖစ္ေလေလ၊ လိုခ်င္ေသာ density ရေအာင္ႀကိတ္ဖို႔ ခက္ေလေလ ဆိုတာကို သတိရပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ breakdown compaction phase ကို လမ္းခင္းစက္ေနာက္ အနီးကပ္ဆံုး ကပ္ႏိုင္သမွ် ကပ္၍ ႀကိ္တ္ေလ့ရွိတယ္။ Breakdown compaction phase မွာ လိုအပ္တဲ့သတ္မွတ္ထားေသာ target density နီးပါးအထိ ေရာက္ေအာင္ ႀကိတ္သင့္တယ္။ ဥပမာ target density က 95% of Theoretical Maximum Density လို႔ဆိုရင္ breakdown compaction phase မွာ အနည္းဆံုး 91% ကေန 93% ခန္႔အထိ ရေအာင္ ႀကိတ္သင့္တယ္။

Breakdown compaction phase မွာ vibratory compactor ေတြကို အသံုးမ်ားတယ္။ (Vibratory compator ေတြကို စက္ရဲ႕ေရွ႕မွာ steel drum တစ္လံုး၊ စက္ရဲ႕ေနာက္မွာ steel drum တစ္လံုးပါတဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ Tandem Roller (Tandem compactor) ဟူ၍၎၊ breakdown compaction phase မွာ အသံုးမ်ားတဲ့အတြက္ Breakdown compactor ဟူ၍၎ ေခၚေလ့ရွိတယ္။)
တခိ်ဳ႕ေသာ project မ်ားမွာ weight မ်ားေသာ steel drums static roller မ်ားလည္းသံုးေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံမွာ asphalt base layer နဲ႔ asphalt binder layer ေတြရဲ႕ breakdown compaction phase ေတြမွာ PTR ေခၚ pneumatic tires compactor (တာယာ႐ိုလာ) ေတြကိုလည္းသံုးေလ့ရွိတယ္။ Breakdown compaction phase မွာ drum bouncing မျဖစ္ေစဘဲ ႏိုင္လြန္ကတၱရာက အျမင့္ဆံုးလက္ခံႏိုင္ေသာ compaction energy ကို သံုး၍ လိုခ်င္ေသာ target density နီးပါးရေအာင္ႀကိတ္သင့္တယ္။ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ mix design ႏွင့္ mixing temperature အေပၚမူတည္၍ မ်ားေသာအားျဖင့္ အပူခ်ိန္ 160C မွ 135C (320F မွ 275F) ၾကားတြင္ breakdown phase ကို ၿပီးေအာင္ၾကိတ္ခိုင္းေလ့ရိွသည္။ မည္သို ့ေသာ အေျခအေနတြင္ျဖစ္ေစ ႏိုင္လြန္ကတၱရာအပူခ်ိန္ 120C ေအာက္မေရာက္ခင္ breakdown phase ကို ၿပီးေအာင္ႀကိတ္သင့္တယ္။
Intermediate Compaction Phase
Mix ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ intermediate compaction phase ကို breakdown compaction phase ၿပီးျပီးျခင္းမွာ စေလ့ရွိတယ္။ Intermediate compaction phase ရဲ႕ အဓိကပန္းတိုင္က final target density အထိ ရေအာင္ႀကိတ္ဖို႔နဲ႔ breakdown phase မွာ လမ္းၾကိတ္ျပီးက်န္ခဲ့တဲ့ drum ေတြရဲ႕အရာေတြကို ေဖ်ာက္ႏိုင္သမွ် ေဖ်ာက္ပစ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။
ႏိုင္လြန္ကတၱရာအပူခ်ိန္အေနနဲ႔ ႏိုင္လြန္ကတၱရာအလႊာအတြင္း aggregates movement အနည္းငယ္ခန္႔ ထပ္ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေသးေသာ အပူခ်ိန္မ်ိဳးရွိေနရမယ္။ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ mix design ႏွင့္ mixing temperature အေပၚမူတည္၍ မ်ားေသာအားျဖင့္ အပူခ်ိန္ 135C မွ 94C (275F မွ 200F) ၾကားတြင္ intermediate phase ကို ၿပီးေအာင္ၾကိတ္ခိုင္းေလ့ရိွသည္။ ဒါေၾကာင့္ intermediate phase ကို breakdown phase ၿပီးၿပီးျခင္း လံုေလာက္ေသာ အပူခ်ိန္ရွိေနခ်ိန္မွာ စခိုင္းေလ့ရွိတယ္။ ႀကိတ္ရမည့္ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ အလႊာရဲ႕အထူေပၚ မူတည္ၿပီး compaction energy ကို ေရြးရေလ့ရွိတယ္။ သတိထားရမွာက breakdown phase အၿပီးမွာ ႏိုင္လြန္ကတၱရာရဲ႕ density က လိုခ်င္ေသာ final density ေရာက္လုနီးပါးျဖစ္ေနၿပီး intermediate phase အေနနဲ႔ density ကိုေနာက္ထပ္ 1% ကေန 3% ၾကားအထိသာ ထပ္တက္ေစဖို႔ ႀကိတ္ရန္သာက်န္ေတာ့တယ္။
Intermediate compaction phase မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ pneumatic compactor (PTR) ကို သံုးေလ့ ရွိတယ္။ PTR ကိုသံုးျခင္းျဖင့္ impact force သံုးစရာမလိုဘဲ high static pressure ကိုသံုးျခင္းျဖင့္ target final density ကိုရေအာင္ႀကိတ္ႏိုင္သလို mat texture ကိုလည္း ေကာင္းမြန္လွပေစတယ္။ သံုးရမည့္ PTR အမ်ိဳးအစားေတြကို mix design ႏွင့္ mat thickness ေပၚမူတည္၍ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တယ္။
အကယ္၍ vibratory compactor ကို intermediate compaction အတြက္ အသံုးျပဳပါက high impact energy ကို အသံုးမျပဳဖို႔ သတိျပဳပါ။ Breakdown phase မွာ mat ရဲ႕ density သည္ target density နားနီးကပ္ေနၿပီျဖစ္သျဖင့္ low amplitude ႏွင့္ high frequency ကို အသံုးျပဳ၍ ႀကိတ္ျခင္းသာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္မည္။ Intermediate compaction အတြက္ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ၏ temperature မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ 100C မွ 110C ခန္႔အတြင္းမွာ ရွိေနတတ္တယ္။ ၎အခ်ိန္မွာ high impact force အသံုးျပဳ၍ ႀကိတ္ပါက ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚမွာ drum marks (drum ႐ိုက္ခ်က္အရာမ်ား) က်န္ခဲ့ၿပီး finish compaction phase မွာ ၎အရာမ်ားေပ်ာက္ေအာင္ႀကိတ္ဖို႔ ခဲယဥ္းသလို ေက်ာက္က်ိဳးေၾကေနသည့္ မ်က္ႏွာျပင္မ်ား ႏိုင္လြန္ကတၱရာ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ေတြ႕ရမယ္။
Finish Phase
Finish phase ရဲ႕ အဓိကပန္းတိုင္က ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚမွာ intermediate phase မွက်န္ခဲ့သည့္ drum အရာေတြ၊ တာယာအရာေတြ ေပ်ာက္သြားေအာင္ေဖ်ာက္ေပးျခင္းျဖင့္ လမ္းရဲ႕လိုအပ္ေသာ smoothness ကို ရရွိေစရန္ျဖစ္တယ္။ Finish phase ကို ပံုမွန္အားျဖင့္ ၎အရာေတြကို ေဖ်ာက္ေပးႏိုင္ေလာက္ေသာ ႏိုင္လြန္ကတၱရာပူေႏြးေနေသးေသာ အပူခ်ိန္မွာ စတင္ရမယ္။ အကယ္၍ finish compactor ရဲ႕ drum အရာေတြကို ထပ္ေတြ႕ေနရလ်င္ ကတၱရာအပူခ်ိန္ထပ္က်ေအာင္ ေစာင့္ၿပီးမွ finish phase ျပန္စရမယ္။ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ mix design ႏွင့္ mixing temperature အေပၚမူတည္၍ မ်ားေသာအားျဖင့္ အပူခ်ိန္ 94C မွ 65C (200F မွ 150F) ၾကားတြင္ finish rolling ကို ၾကိတ္ခိုင္းေလ့ရိွသည္။ သတိျပဳရမွာက ႏိုင္လြန္ကတၱရာ အပူခ်ိန္ 80C (175F) အထက္တြင္ finish rolling ေၾကာင့္ density အနည္းငယ္တက္ႏိုင္ေသးေသာ္လည္း 80C (175F) ေအာက္ေရာက္လ်င္ density တက္လာရန္ မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။
Finsh phase ကို vibratory compactor ေတြကိုသံုးၿပီး static mode ျဖင့္ႀကိတ္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ three drums static roller မ်ားျဖင့္ႀကိတ္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္တယ္။ Finish phase တြင္ vibration လံုးဝမသံုးသင့္ေပ။ Finish phase ၏ရည္မွန္းခ်က္သည္ density ရရန္မဟုတ္ဘဲ smoothness ရရန္သာျဖစ္သည္ကို သတိရပါ။ Finish compactor ေတြကို rolling speed နည္းနည္းနဲ႔ long distance ခပ္ရွည္ရွည္ဆြဲႀကိတ္ျခင္းျဖင့္ ပို၍ညီညာေသာ ႏိုင္လြန္ကတၱရာ မ်က္ႏွာျပင္ကို ရရွိေစမည္။





 ဝိုင္ေကတီ (စက္မႈ)