ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚ လမ္းႀကိတ္ျခင္း (၄)

- Compactor ေတြ ဝယ္ယူရာမွာ Centrifugal force ဆိုတာ specifications ေတြအထဲမွာ တစ္ခုအေနနဲ႔ပါတာကိုေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီ centrifugal force က ဘာကိုေျပာတာလဲ၊ operators ေတြေရာသိဖို႔လိုသလား။
ဟုတ္တယ္။ centrifugal force တန္ဖိုးေတြကို specifications catalog လို႔ေခၚတဲ့ specalog ေတြမွာထည့္ေပးေလ့ရွိေသာ္လည္း operators ေတြ quality control personnel ေတြ အတြက္ေတာ့ လက္ေတြ႕အသံုးမဝင္ပါဘူး။ Centrifugal force တန္ဖိုးက compactor deisgn engineers ေတြအေနနဲ႔ compactor ကို deisgn လုပ္ရာမွာ drum ရဲ႕ weight ရယ္၊ eccentric weight ရဲ႕ mass ရယ္၊ speed of rotation of eccentric weight ရယ္၊ အဲဒါေတြကို balance ျဖစ္ေအာင္တြက္ခ်က္ရာမွာ အဓိကသံုးတာပါ။

ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စက္ေရာင္းသူေတြေရာ၊ ဝယ္ယူသူေတြေရာကပါ centrifugal force မ်ားရင္ compaction energy မ်ားတယ္လို႔ ထင္တတ္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအယူအဆက မမွန္ပါဘူး။ ေအာက္က centrifugal force တြက္တဲ့ formula ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ပိုၿပီးရွင္းပါလိမ့္မယ္။
F = m ω2 r
m = mass of eccentric weight
ω = speed of rotation
r = radius of eccentric weight rotation
ဒီ equation မွာ အဓိကက်တာက speed of rotation တနည္းအားျဖင့္ frequency ဘဲ။ Frequency မ်ားရင္ centrifugal force သိသိသာသာမ်ားလာမယ္။ Compactor ေတြမွာ high frequency သံုးမည္ဆိုရင္ low amplitude ဘဲသံုးလို႔ရတယ္။ High amplitude သံုးမည္ဆိုရင္ low frequency ဘဲသံုးလို႔ရတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့အပိုင္း(၃) မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တာကိုျပန္ၾကည့္ရင္ High amplitude က high compaction energy ဘဲ။
အဲဒါအျပင္ Centrifugal force ေၾကာင့္ drum အထက္ေအာက္ေရြ႕ရွားမႈျဖစ္ေစတယ္။ Drum weight မ်ားရင္ up and down movement နည္းၿပီး၊ drum weight နည္းရင္ up and down movement မ်ားမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ drum နဲ႔ york တို႔ရဲ႕ weight ေတြကလည္း amplitude ကိုဆံုးျဖတ္ရာမွာ အေရးပါတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ စက္ဝယ္ယူသူေတြအေနနဲ႔ စက္ရဲ႕ compaction performance ေတြက centrifugal force တစ္ခုတည္းေပၚမူတည္ေနတာမဟုတ္ဘဲ အျခားေသာ characterisitcs ေတြျဖစ္တဲ့ amplitude, frequency, drum weight, york weight စတာေတြေပၚမွာပါမူတည္ေနတာ ကိုသိဖို႔လိုပါတယ္။
- High amplitude မွာဘာေၾကာင့္ low frequency ဘဲသံုးလို႔ရတာလဲ။
Compactor ေတြမွာ high amplitude က eccentric weight အမ်ားဆံုးအေျခအေနမွာျဖစ္တာ။ Eccentric weight မ်ားေလေလ ၎ eccentric weight တပ္ထားတဲ့ shaft မွာသက္ေရာက္တဲ့ load မ်ားေလေလျဖစ္ၿပီး အဲဒီဝင္႐ိုးကို speed မ်ားမ်ားနဲ႔လည္ခိုင္းရင္ ဝင္႐ိုးနဲ႔ bearings မ်ားပြန္းစားမႈျမန္ျခင္း၊ overheat ျဖစ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ high amplitude မွာ low frequency ဘဲ သံုးလို႔ရေအာင္ ဒီဇိုင္းျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္တယ္။
Low amplitude မွာက်ေတာ့ eccentric weight နည္းတဲ့အတြက္ shaft နဲ႔ bearings ေပၚသက္ေရာက္တဲ့ load နည္းတဲ့ အတြက္ shaft ကိုျမန္ျမန္လည္ခိုင္းခြင့္ျပဳႏိုင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ low amplitude မွာ high frequency သံုးလို႔ရတယ္။
- အဲဒါဆို eceentric weight ရဲ႕ shaft ကို lubrication ေကာင္းေကာင္းေပးဖို႔လိုတာေပါ့။
ဟုတ္ပါတယ္။ compactor ေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စက္ေရြ႕ရွားေနစဥ္တိုင္း eccentric weight shaft ကို အလိုအေလ်ာက္ lubricate လုပ္ေပးပါတယ္။ စက္ရပ္လိုက္ရင္ lubrication လုပ္ေနတာလည္းရပ္သြားပါတယ္။ Vibration သံုးေနစဥ္တိုင္းမွာ lubrication မျပတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စက္ထုတ္လုပ္သူတိုင္းက စက္မေရြ႕ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ vibration မသံုးဖို႔ recommend လုပ္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေခတ္ေပၚစက္မ်ားမွာေတာ့ စက္ရပ္ေနခ်ိန္တြင္ vibration အသံုးျပဳလို႔မရေအာင္ electronically limit လုပ္ထားပါတယ္။
- Oscillation force အေၾကာင္း ေျပာျပပါဦး။
Oscillation force ကလည္း manipulation force တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အားမျပင္းတဲ့အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ Vibration force ေတြက drum နဲ႔ ကတၱရာမ်က္ႏွာျပင္ထိေတြ႕ေနတဲ့ contact area ေပၚလိုက္ၿပီး အားေတြသက္ေရာက္ေပမဲ့ ကတၱရာမ်က္ႏွာျပင္ေပၚသို႔ေထာင့္မွန္က် သက္ေရာက္တဲ့ အားကပိုၿပီးျပင္းထန္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အလြယ္တကူအေနနဲ႔ vibration force ေတြက ကတၱရာမ်က္ႏွာျပင္ေပၚကို ေထာင့္မွန္က် သက္ေရာက္တယ္လို႔ဘဲ ေျပာၾကေလ့ရွိတယ္။
Oscillation force ေတြကေတာ့ ကတၱရာရဲ႕မ်က္ႏွာျပင္ေပၚကို drum ရဲ႕အတြင္းမွာရွိတဲ့ oscillation mechanism မွတဆင့္ tangential သက္ေရာက္ေစတယ္။ Oscillation သံုးတဲ့ compactor ေတြမွာ oscillation အျပင္ vibration ကိုပါတြဲသံုးေလ့ရွိတယ္။ ဥပမာ HAMM compactors ေတြမွာ oscillation drum ကို စက္ရဲ႕ေနာက္မွာတပ္ၿပီး vibration drum ကို စက္ရဲ႕ အေရွ႕မွာတပ္သံုးတယ္။ Sakai compactors ေတြမွာဆိုရင္ အေရွ႕ေရာ အေနာက္မွာပါ oscillation ေရာ vibration ပါ ေရြးခ်ယ္ၿပီးသံုးလို႔ရတဲ့ drum ေတြတပ္ထားတယ္။
- Oscillation ရဲ႕ အားသာခ်က္ကဘာလဲ။
Oscillation force ေတြက vibration force ေတြေလာက္ မျပင္းထန္ျခင္း၊ စက္သံဆိတ္ၿငိမ္ျခင္း စတာေတြေၾကာင့္ အေဆာက္အဦးေတြနဲ႔ နီးကပ္တဲ့ေနရာမွာ လမ္းႀကိတ္ျခင္း၊ တံတားေတြေပၚမွာ လမ္းႀကိတ္ျခင္းတို႔မွာ အသံုးျပဳေလ့ရွိတယ္။ ကတၱရာသိပ္မထူေသာအလႊာမ်ား နဲ႔ tender mixes ေတြမွာ အသံုးျပဳႏိုင္တယ္။ Oscillation စက္ထုတ္လုပ္သူေတြရဲ႕အဆိုအရ vibration compactor ေတြထက္ overall compaction value ပိုေကာင္းတယ္လို႔ဆိုတယ္။ သို႔ေသာ္ အဲလို compaction value ေကာင္းေကာင္းရဖို႔အတြက္ အႀကိမ္ေရပိုၿပီးႀကိတ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ အသံုးျပဳသူမ်ားကဆိုၾကတယ္။
- Oscillation ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကေရာ။
Oscillation compactor ေတြမွာ oscillation ရဲ႕ frequency နည္းတဲ့အတြက္ optimum compaction performance ရဖို႔ဆိုရင္ compaction speed မ်ားမ်ားေမာင္းဖို႔ မသင့္ဘူး။ Oscillation machine ေတြမွာ စက္ေမာင္းတဲ့ speed မ်ားရင္ drum ကေပးတဲ့ tangential force ေတြရဲ႕ effect ေၾကာင့္ ကတၱရာမ်က္ႏွာျပင္ကိုတြန္းထုတ္သြားတတ္ၿပီး ripples လို႔ေခၚတဲ့ လိႈင္းတြန္႔ထျခင္း၊ ကတၱရာမ်က္ႏွာျပင္မ်ားေပါက္ၿပဲျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Compaction speed ေႏွးတဲ့အတြက္ paving train တစ္ခုလံုး လိုက္ေႏွးေပးရတဲ့အတြက္ production rate က်ႏိုင္တယ္။
Drum ရဲ႕ ပြန္းစားမႈႏႈန္းမ်ားတယ္။
Oscillation force က low force ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကတၱရာသားအပါးလႊာအတြက္သာ အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီး ကတၱရာသားထူပါက အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈနည္းတယ္။
Oscillation ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးတဲ့ drum အတြင္းရွိ mechanical system ေတြကရႈပ္ေထြးၿပီး service ျပဳလုပ္ရန္ ခက္ခဲၿပီး အခ်ိန္ၾကာႏိုင္တဲ့အတြက္ downtime မ်ားႏိုင္တယ္။
- Compactor ေတြမွာရွိတဲ့ forces ေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ characteristics ေတြနဲ႔ အသံုးျပဳပံုေတြေတာ့ အၾကမ္းျဖင္း သိရပါၿပီ။ အဲဒီစက္ေတြသံုးၿပီး ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚမွာ လိုအပ္တဲ့ density ရေအာင္ ဘယ္လိုႀကိတ္သင့္တယ္၊ ဘာေတြသတိထားသင့္တယ္ ဆိုတာေလးေတြေျပာပါဦး။
ေနာက္ရက္မွ ဆက္ၾကတာေပါ့

 ဝိုင္ေကတီ (စက္မႈ)