Post-Tensioning နည္းစနစ္အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ (၃)

၄။ အေရးၾကီးတဲ့၊ သတိျပဳရမယ့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား
Post-tensioning system မွာ အေရးပါတဲ့၊ သတိျပဳရမယ့္ အစိတ္အပိုင္းေတြမ်ားစြာရိွပါတယ္။ Unbonded နည္းမွာဆိုရင္ plastic sheathing က ကြန္ကရစ္နဲ႔ ၾကိဳးေတြၾကားမွာ bond breaker သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ၾကိဳးေတြကို သယ္ယူတဲ့အခါမွာ၊ တပ္ဆင္တဲ့အခါမွာေတာ့ အလြယ္တကူမပ်က္စီးႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ၾကိဳးေတြကို ေရေငြ႔နဲ႔ အျခားေသာ chemical ေတြ တုိက္ရိုက္ထိေတြ႔ျခင္း၊ သံေခ်းတက္ျခင္း စတာေတြကေန အကာအကြယ္ေပးပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အေရးၾကီးတာက ၾကိဳးထိပ္ေတြမွာ တပ္ရတဲ့ anchorage ေခါင္းအိမ္ေလးေတြပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ unbounded နည္းမွာ ဂရုစိုက္ရပါတယ္။ PT ၾကိဳးေတြ တပ္ဆင္မယ္ ကြန္ကရစ္ေလာင္းမယ္၊ ျပီးရင္ လိုအပ္တဲ့ ကြန္ကရစ္ခံႏိုင္အားရတဲ့အခါမွာ wedge လို႔ေခၚတဲ့
ႏွစ္ဖက္ညွပ္ခ်ဳပ္ေခါင္းေလးေတြတပ္မယ္ ျပီးရင္ ၾကိဳးေတြကို Hydraulic Jack နဲ႔ ဆြဲဆန္႔လိုက္မယ္။ အဲ့ဒီအခါမွာ Jack ကေန ၾကိဳးကို လႊတ္လိုက္တဲ့အခါ ၾကိဳးကေနာက္ကုိ အနည္းငယ္ျပန္ရုန္းေတာ့ ခ်ဳပ္ေခါင္းေလးကိုပါ ဆြဲရုန္းပါတယ္။ ခ်ဳပ္ေခါင္းကလည္း ၾကိဳးကို ေနာက္ျပန္မရုန္းေအာင္ ခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါ ခ်ဳပ္ေခါင္းကဆင့္ anchorage၊ အဲ့ဒီကေန ကြန္ကရစ္ေပၚကုိ အားသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ျမင္သာေအာင္ ဥပမာေပးရရင္ ေျမၾကီးထဲမွာ ျမဳပ္ေနတဲ့ ၾကိဳးတစ္စကုိ လက္နဲ႔ဆြဲထုတ္တဲ့ ပံုစံကုိ ျမင္ၾကည့္ပါ။ ၾကိဳးကို လက္နဲ႔ ျမဲေအာင္ ကိုင္ထားျပီး ဆြဲထုတ္တဲ့အခါ ေျမၾကီးေျခကန္ဆြဲေတာ့ ေျမၾကီးကို ေျခေထာက္ကေန ဖိအားသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ဒီပံုစံပါပဲ PT ၾကိဳးေတြကို Jack နဲ႔ ဆြဲတဲ့အခါ ၾကိဳးထိပ္မွာ တပ္ထားတဲ့ ခ်ဳပ္ေခါင္းေတြနဲ႔ အိမ္ေလးဟာလည္း ကြန္ကရစ္ေပၚကို ဖိအားေတြ သက္ေရာက္ေစတာပါ။ အဲ့ဒီအားေတြကပဲ ကြန္ကရစ္ကို အရမ္း strong ျဖစ္သြားေစျပီးေတာ့ အက္ေၾကာင္းျဖစ္ႏိုင္မႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေစတာပါ။
၅။ တပ္ဆင္၊ တည္ေဆာက္ျခင္း
အေဆာက္အဦးနဲ႔ slab-on-ground တည္ေဆာက္ေရးေတြမွာ PT ၾကိဳး ေတြကို အမ်ားအားျဖင့္ လိုအပ္တဲ့ပံုစံ၊ အရွည္ေတြကို စက္ရံုကေန တစ္ခါတည္း ျဖတ္ေတာက္ေပးလိုက္ပါတယ္၊ ဆိုဒ္ထဲေရာက္ရင္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အဆင္သင့္ တပ္ဆင္လိုက္ရံုပါပဲ။ တပ္ဆင္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ PT ဒီဇိုင္းအရ ဘယ္ေနရာထားရမယ္၊ ဘယ္ႏွေခ်ာင္းထည့္ရမယ္၊ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဘယ္ေလာက္ျခားရမယ္၊ ေနာက္ျပီး formwork ကေန ဘယ္ေနရာမွာ အနိမ့္ျဖစ္ျပီး ဘယ္ေနရာမွာ အျမင့္ ျဖစ္ရမယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ေကြ႔မယ္၊ ဝိုက္မယ္ စတာေတြကိုေတာ့ installation drawing ၾကည့္ျပီး သတ္မွတ္တဲ့အတိုင္း ထည့္ထား၊ တပ္ဆင္ရပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ rebar ေတြလည္း ထည့္ျပီးရင္၊ PT ၾကိဳးေတြလည္း ထည့္ျပီးျပီဆိုရင္ အားလံုးကို ေနရာခ်ထားမႈ မွန္မမွန္ စစ္ေဆးျပီး ကြန္ကရစ္ေလာင္းလိုက္ပါတယ္။ ေလာင္းျပီးရင္ ပံုမွန္အတိုင္းပဲ အသားေသေအာင္ curing ေပးပါမယ္။ ကြန္ကရစ္ရဲ႔ လိုအပ္တဲ့ ခံႏိုင္အား (minimum compressive strength 3000-3500 psi) (မွတ္ခ်က္။ ။ PT သတ္မွတ္ခ်က္အရ minimum 3000-3500 psi ဆိုေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ အနည္းဆံုး 4500-5000 psi ခန္႔ရမွဆြဲၾကပါသည္) ရတဲ့အခါ PT ၾကိဳးေတြမွာ ခ်ဳပ္ေခါင္းေလးေတြတပ္ျပီး Jack နဲ႔ ဆြဲဆန္႔ပါတယ္။ ဆြဲဆန္႔တဲ့အခါမွာလည္း အထက္က ေျပာခဲ့သလို ၾကိဳးေတြက အနည္းငယ္ျပန္ရုန္းေတာ့ ခ်ဳပ္ေခါင္းကခ်ဳပ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ၾကိဳးဟာ permanently stressed (elongated) ျဖစ္သြားတဲ့အခါ ကြန္ကရစ္ေပၚမွာ ဖိအားသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ အဲ့ဒီျဖစ္လာတဲ့ သက္ေရာက္အားကပဲ ကြန္ကရစ္ေပၚမွာ က်မယ့္ ကားေတြ၊ လူေတြ စတဲ့ load ေတြကို ျပန္ထမ္းတာပါ။ ဒီလို ဆြဲဆန္႔ထားျခင္းဟာ ကြန္ကရစ္ရဲ႔ load ထမ္းႏိုင္မႈကို သိသိသာသာ တိုးသြားေစပါတယ္။
အေဆာက္အဦးမွာ PT နဲ႔ flat slab တည္ေဆာက္ပံုကုိ အၾကမ္းဖ်င္း ျပန္ခ်ဳံ႔ေျပာရင္ အရင္ဆံုး formwork ဆင္မယ္၊ ျပီးရင္ လိုအပ္တဲ့ rebar ေတြကို bottom layer အေနနဲ႔ အရင္ခင္းမယ္။ bottom layer ဆိုတာ တိုင္ေနရာေတြမွာ punching ခံႏိုင္ေအာင္ထည့္တဲ့ bottom bar ေတြပါမယ္။ Shear wall ပတ္ပတ္လည္ေတြမွာ ခပ္စိပ္စိပ္ ဇကာပါမယ္။ အျခား Slab တစ္ျပင္လံုးမွာေတာ့ ေအာက္ခံ ဇကာေတြထည့္ပါတယ္။ ေအာက္ခံဇကာဆိုတာကလည္း သာမန္အေဆာက္အဦးေတြလို 100-150 mm spacing ဇကာေလာက္မဟုတ္ဘူး၊ 400-450 mm (အတိအက်မဟုတ္) ေလာက္ကုိ ျခားျပီး ထည့္ပါတယ္။ Bottom အလႊာ ျပီးျပီဆို PT ၾကိဳးေတြေနရာခ်၊ တပ္ဆင္ပါတယ္။ ျပီးရင္ Top layer ျပန္ခင္းပါတယ္။ Top layer မွာ လည္း bottom လိုပဲ တိုင္ေနရာမွာ punching ခံႏိုင္ေအာင္ top bar ေတြ ထည့္မယ္၊ shear wall ပတ္လည္ေတြမွာ ခပ္စိပ္စိပ္ ဇာကာ အေပၚလႊာထည့္မယ္။ slab တစ္ျပင္လံုးမွာေတာ့ beam လည္း မပါတဲ့အတြက္ negative bar – layer လို႔ ေခၚတဲ့ အေပၚလႊာ ထည့္စရာမလိုပါဘူး အခ်ိဳ႔ ဒီဇိုင္းေတြမွာေတာ့ ထည့္ရပါတယ္။ PT ၾကိဳး အဆံုးေတြမွာ ရိွတဲ့ anchorage ေခါင္းေလးေတြကို ခ်ဳပ္ထိန္းတဲ့သေဘာနဲ႔ ထည့္တဲ့ beam ေလးေတြ လိုက္ထည့္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႔အေဆာက္အဦးေတြဆို floor-to-floor height ျမင့္လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ design လိုအပ္ခ်က္အရပဲျဖစ္ျဖစ္ slab ေအာက္ေျခ၊ တိုင္ပတ္လည္ေတြမွာ drop panel ေလးေတြထည့္ရပါတယ္။ ေနာက္ျပီး slab တစ္ျပင္လံုးကုိလည္း ပတ္လည္ beam (perimeter beam) နဲ႔ ပတ္ရပါတယ္။ ဒီဇုိင္း တစ္ခုခုနဲ႔ တစ္ခုေတာ့ ပံုေသမဟုတ္ဘဲ အေျပာင္းအလဲ ရိွႏိုင္ပါတယ္။ အားလံုးျပီးရင္ ကြန္ကရစ္ေလာင္း၊ လိုအပ္တဲ့ ကြန္ကရစ္ ခံႏိုင္အားရရင္ (သာမန္အားျဖင့္ ေလးရက္ခန္႔အၾကာ - chemical ထည့္လွ်င္ ပိုျမန္ႏိုင္ပါသည္) ၾကိဳးေတြကို Hydraulic Jack နဲ႔ဆြဲတင္းမယ္။ ျပီးရင္ အျပင္က ၾကိဳးအစြန္းထြက္ေတြကို ျဖတ္ပစ္မယ္၊ anchorage ေခါင္း အေပါက္ထဲကို cement mortar မဆလာ သိပ္လိုက္မယ္။ ျပီးရင္ grouting ပိုက္ေလးေတြကေနတဆင့္ cementitious grouting မႈတ္လိုက္မယ္။ ဒါဆို PT လုပ္ငန္းစဥ္ ျပီးပါျပီ။ ေအာက္ခံ formwork ေတြကို သာမန္အေဆာက္အဦးေတြမွာ အနည္းဆံုး ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ထားတတ္ေပမယ့္ PT နည္းသံုးရင္ ေလးရက္ေလာက္အၾကာ၊ ၾကိဳးေတြ ဆြဲဆန္႔ျပီးရင္ formwork ျပားေတြ၊ အထပ္သားေတြ ျဖဳတ္လို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ safety ျဖစ္ေအာင္လို႔ေတာ့ ေအာက္ခံေထာက္ေတြေတာ့ ေနာက္တစ္ထပ္ ေလာင္းမျပီးမခ်င္း ေထာက္ထားရပါတယ္။
PT ၾကိဳးမ်ား တပ္ဆင္ျပီးသြားရင္ ကြန္ကရစ္မေလာင္းခင္ formwork ေပၚမွာ Tendon line မ်ား တည္ရိွရာ ေနရာျပဖို႔ ၾကိဳးေတြေအာက္ကေန ေဆးမ်ား သုတ္ရပါတယ္။ ဒီေဆးေတြက ကြန္ကရစ္ေလာင္းျပီးလို႔ formwork ခြာတဲ့အခါ ကြန္ကရစ္မွာ ကပ္က်န္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္း M&E work ေတြ၊ အုတ္စီတာေတြလုပ္ဖို႔ slab ကုိ အေပါက္ေဖာက္တဲ့အခါ PT ၾကိဳးေတြကို မထိေအာင္ ေရွာင္ျပီး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
Post-Tensioning နည္းစနစ္က ဆိုဒ္ထဲမွာပဲ စိတ္ၾကိဳက္ပံုစံ formwork ဆင္ျပီး ကြန္ကရစ္ေလာင္းေတာ့ လိုခ်င္တဲ့ အေကြ႔အဝိုက္ေတြကို လိုသလို ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ အားသာခ်က္ ရိွပါတယ္။ လက္ရာေျမာက္လွတဲ့ တံတားပံုစံေတြ၊ အေကြ႔အဝုိက္ေတြနဲ႔ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ပံုပန္းသ႑န္ေတြဟာ Post-tensioning ရဲ႔ သေကၤတေတြလို႔ပဲ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။
၆။ ယေန႔ေခတ္အေျခအေန
Post-tensioning ရဲ႔ အားသာခ်က္ေတြ၊ ေကာင္းက်ိဳးေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ သူ႔ကို အသံုးခ်လာတာ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ပိုမို မ်ားျပား၊ က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ သိရသေလာက္ဆို ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာင္ ဒီနည္းကို သံုးလာတာ ဆယ္စုႏွစ္ေက်ာ္ ရိွေနျပီလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီထက္လည္း ပိုႏိုင္ပါတယ္။ အျခား စကၤာပူလို ႏိုင္ငံေတြ၊ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ၾကာလို႔ ေတာ္ေတာ္လည္း အသံုးမ်ားေနပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမန္မာမွာေတာ့ အရင္ တံတားေတြေလာက္ပဲ အသံုးမ်ားခဲ့ရာကေန လက္ရိွေတာ့ အေဆာက္အဦးအခ်ိဳ႔မွာ အသံုးျပဳလာၾကပါျပီ။ သူ႔နည္းပညာက သာမန္ထက္စာရင္ ပိုပိုျမန္ဆန္၊ လြယ္ကူျပီး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားတာေၾကာင့္ ဒီထက္ဒီထက္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔လာပါျပီ။
ျပည္ပေရာက္အင္ဂ်င္နီယာမ်ားနဲ႔ ဝါရင့္အင္ဂ်င္နီယာမ်ားအေနနဲ႔ေတာ့ PT နဲ႔ မစိမ္းၾကေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔လို လူငယ္ပိုင္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းဆင္းစ မ်ိဳးဆက္သစ္အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ လူငယ္၊ လူလတ္ပိုင္းေတြအတြက္ အနည္းငယ္ စိမ္းေနၾကေသးလို႔ PT နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ကြ်န္ေတာ့္ အေတြ႔အၾကံဳ ရိွသေလာက္၊ သိထားသေလာက္ ဗဟုသုတအလို႔ငွာ ျပန္လည္ မွ်ေဝရျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္ တပ္ဆင္၊ ေဆာက္လုပ္ျခင္းနဲ႔ ဒီဇိုင္းတြက္ခ်က္ျခင္းမ်ားကိုေတာ့ အင္တာနက္မွ ရွာေဖြေလ့လာၾကဖို႔နဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားထဲမွ ရွာေဖြသင္ယူႏိုင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့အင္ဂ်င္နီယာမ်ား အမ်ားတကာနဲ႔၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္း၍ ေဆာင္ရြက္၊ လုပ္ကိုင္ ႏိုင္ၾကေစ . . . . .
ေအာင္မ်ိဳးမင္း
မ်ိဳးဆက္သစ္အင္ဂ်င္နီယာ (YE-MES)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
မွတ္ခ်က္။ ။ အထက္ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ POST-TENSIONING INSTITUTE (PTI) မွ ေရးသားေသာ "What is Post-Tensioning" ဆိုေသာ စာစုကို ကိုးကား၍ အေတြ႔အၾကံဳႏွင့္ေပါင္းစပ္ ေရးသားေဖာ္ျပထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
နားလည္ သေဘာေပါက္လြယ္ေစရန္ အသံုးျပဳထားေသာ ဓာတ္ပံုမ်ားမွာလည္း အင္တာနက္မွ ရွာေဖြ အသံုးျပဳထားေသာ ပံုမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာ ပံုမ်ားအတြက္ credit ေပးပါသည္။
Photo are copied from www.images.google.com