အုတ္မ်ားအေၾကာင္း

၁. အုတ္မ်ား

အုတ္မ်ားသည္ ေကာင္းမြန္ေသာ
အရည္အေသြး႐ွိရမည္ ျဖစ္ၿပီး ၀န္ထမ္းမည့္ နံရံမ်ား (load-bearing wall) အတြက္မူ အုတ္မ်ားတြင္
မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ေသာ အက္ရာေလးမ်ား
(visible cracks) မ႐ွိေစရပါ။
အုတ္ခ်ပ္ ႏွစ္ခ်ပ္ကို အခ်င္းခ်င္း႐ိုက္ၾကည့္ပါက
ၾကည္လင္ျပတ္သားေသာ အသံ (a hard ringing sound) ထြက္ေပၚလာရမည္ျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ထြက္ေပၚလာေသာ အသံသည္
မီးေကာင္းစြာက်က္ေၾကာင္းကို
ရည္ၫႊန္းျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ေယဘုယ် အားျဖင့္ အုတ္မ်ားသည္ ေျဖာင့္တန္းေသာ အနားေစာင္းႏွင့္ ညီညာမႈ႐ွိေသာ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္ကာ ပံုသဏၭာန္ အ႐ြယ္အစားအားျဖင့္လည္း မွန္ကန္မႈ႐ွိသင့္သည္။
သို႔မွသာ သ႐ိုး/သ႐ြတ္ (mortar) မ်ားစြာမသံုးစြဲရဘဲ ေနရာမွန္အတိုင္း အလြယ္တကူ ခင္းက်င္းစီရီႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

အုတ္မ်ား၏ အတြင္းပိုင္းသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္
မီးေကာင္းစြာမက်က္ေခ်။
သို႔ျဖစ္၍ အလြယ္တကူ က်ိဳးပဲ့ ႏိုင္ၿပီး ပြေပါက္လည္း အင္မတန္မ်ားျပားေလသည္။
၎အုတ္တို႔သည္ မာေၾကာမႈမ႐ွိသလို၊
တာ႐ွည္ခံျခင္းလည္း မ႐ွိေပ။
သို႔ျဖစ္၍ ေလးလံေသာ၀န္ (heavy loads) တို႔ိုကိုလည္း ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမ႐ွိေခ်။
ယခုအခါတြင္ ကမၻာႏွင့္အဝွမ္းသံုးစြဲေနေသာ အုတ္မ်ားသည္ အၾကမ္းအားျဖင့္ အ႐ြယ္ႏွင့္ ပံုသဏၭာန္ တူညီသေလာက္နီးပါး႐ွိၾက၏။
ထိုကဲ့သို႔ ပံုစံျပဳသံုးစြဲၾကေသာ အ႐ြယ္မွာ
၉" x ၄.၅" x ၃" ျဖစ္၏။
အုတ္မ်ား အတို/အ႐ွည္မညီျခင္း ၊ အ႐ြယ္မညီျခင္း မ်ား႐ွိပါက ေဆာက္လုပ္မႈနည္းစနစ္အရ ႏွာေၾကာင္း အေနအထားမွန္ရန္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မဆလာႏွင့္သာ ျဖည့္၍ ျပင္ယူရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဆလာ ပိုကုန္မည္ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ အုတ္မ်ား အ႐ြယ္ညီပါက အုတ္စီရာတြင္ မဆလာျဖင့္ အထူးတလည္ ျပဳျပင္ျဖည့့္္ သြင္းေပးရန္မလိုအပ္ေခ်။
၁.၁ အုတ္မ်ားကို အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားျခင္း

ဆြဲေဆာင္မႈ႐ွိေသာ ဥပဓိ႐ုပ္သြင္ (attractive appearance) ကို အထူးတလည္အားျဖင့္ မလိုအပ္ေသာ ပံုမွန္အေဆာက္အဦတည္ေဆာက္မႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ၎တို႔သည္ သင့္ေတာ္မႈ႐ွိေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံ၌ ၎၏ ေနရာေဒသအမ်ားစုတြင္ သံုးစြဲေနေသာ အုတ္အမ်ိဳးအစားကို သာမန္အုတ္မ်ား (common bricks) အျဖစ္ အမ်ိဳးအစားသတ္မွတ္ထားသည္။
၁.၁.၁ မ်က္ႏွာစာျမင္ရေသာအုတ္မ်ား

၎အုတ္တို႔သည္ ေကာင္းစြာမီးက်က္ေနရမည္ျဖစ္ၿပီး အေရာင္အေသြးသည္လည္း ညီညာေနရမည္
ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ျပင္ညီ၍ ေလးေထာင့္က်ေသာ မ်က္ႏွာျပင္
႐ွိေနရမည္ျဖစ္ကာ ေထာင့္စြန္းမ်ားသည္
ေျဖာင့္တန္း၍ ေစာင္းထက္ရေပမည္။
၎တို႔ကို သ႐ြတ္လိမ္းက်ံရန္မလိုေသာ သို႔မဟုတ္ မ်က္ႏွာျပင္ အေခ်ာသတ္မႈမလိုေသာ
အုတ္စီလုပ္ငန္း၏ အျပင္မ်က္ႏွာျပင္ဘက္
(ျပင္ပေလထုႏွင့္တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕မည့္ မ်က္ႏွာျပင္) တို႔တြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။
အုတ္မ်ားသည္ မိုးေရႏွင့္ ရာသီဥတု
စိမ့္၀င္တိုက္စားမႈတို႔ကို လံုေလာက္ေသာ ခံႏိုင္ရည္႐ွိရမည္ျဖစ္သည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၎အုတ္တို႔ကို ပံုထားေသာ(စီထားေသာ) အုတ္မ်ားစြာထဲမွ ေ႐ြးခ်ယ္ေကာက္ယူရ၏။
၁.၁.၂ ထုပိတ္အုတ္မ်ား

ထုပိတ္အုတ္ဆိုသည္မွာ အေပါက္မပါ႐ွိေသာ သို႔မဟုတ္ အတန္းလိုက္ေဖာက္ထားေသာ အေခါင္းေပါက္ကေလးမ်ားသည္ အုတ္တစ္ခ်ပ္လံုး၏ ထုထည္ထက္ (၂၅%) ထက္မပိုေသာ အုတ္အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။
၎၏ သ႐ိုး၀တ္ (frog) သည္လည္း
အုတ္ထုထည္တစ္ခုလံုး၏ (၂၀%) ထက္မပိုေပ။
[ သ႐ိုး၀တ္ (frog)။ ။၎သည္ အုတ္ခဲမ်က္ႏွာျပင္တြင္ ပါ႐ွိတတ္ေသာ အခ်ိဳင့္အခြက္ေလးကို
ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ အဂၤေတ "သ႐ိုး" မွ ေနရာယူ "၀ပ္" ေနတတ္ေသာေနရာျဖစ္သည့္အတြက္လည္း "သ႐ိုး၀ပ္" ဟု ေခၚဟန္႐ွိသည္။ ]
၁.၁.၃ ေခါင္းပြအုတ္မ်ား

႐ႊံ ့ ျဖင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ ေကာင္းစြာမီးက်က္သည့္ ေခါင္းပြဘေလာက္တံုးကို လည္းေကာင္း၊ အုတ္တြင္ျပဳလုပ္ထားေသာ အေပါက္မ်ား၏ အက်ယ္သည္ (၂၀) မီလီမီတာထက္ ပိုႀကီးေသာအုတ္အမ်ိဳးအစားကိုလည္းေကာင္း ေခါင္းပြအုတ္မ်ားဟုေခၚသည္။
၎၏အေပါက္မ်ားမွာမူ
အုတ္ထုထည္တစ္ခုလံုး၏ (၂၀%) ထက္ပို၏။
၁.၁.၄ အသြင္ထူးျခားေသာအုတ္

၎တို႔သည္ ေဆာက္လုပ္မႈဆိုင္ရာ
လုပ္ငန္းစိတ္အေပၚမူတည္၍ သင့္ေတာ္မႈ႐ွိေအာင္ ပံုသြင္းထားေသာ ပံုသဏၭာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး႐ွိသည့္
ထုပိတ္အုတ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
၁.၂ အုတ္အရည္အေသြး

ေယဘုယ်အားျဖင့္ သာမန္႐ိုး႐ုိးအုတ္မ်ား
(common bricks) ကို အတန္းအစား (၃) မ်ိဳး
ခြဲျခား၍ အုပ္စုျပဳထားသည္။
၁.၂.၁ AA အတန္းစားအုတ္

အုတ္၏ ကြဲေၾကမႈဆိုင္ရာဒဏ္ခံႏိုင္အား
(crushing strength) သည္
တစ္စတုရန္းစင္တီမီတာ တြင္ (၁၄၀) ကီလိုဂရမ္ ဖိအားထက္ မနည္းပါက "AA" အတန္း၀င္အုတ္အျဖစ္ အဆင့္သတ္မွတ္သည္။
၁.၂.၂ ေရစုပ္ယူေသာ အုတ္မ်ား
ေရတြင္စိမ္ေသာအခါတြင္ အုတ္၏ (အေလးခ်ိန္၏) (၂၅%) ခန္႔ ေရစုပ္ယူပါက အုတ္၏ စြမ္းအား
က်ဆင္းသည္။
၁.၂.၃ ဖဲြ႕စည္းပံု

အုတ္သည္ က်ိဳးသြားေသာအခါ ျမင္ေတြ႕ရေသာအုတ္၏ အတြင္းပိုင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအားျဖင့္ တသားတည္းျဖစ္ေနသင့္သည္။
သိပ္သည္းမႈ႐ွိသင့္သည္။ အေပါက္ငယ္ေလးမ်ား (holes) ၊ အက္ေၾကာင္းမ်ား (cracks) ၊ က်ဥ္းေျမာင္း႐ွည္လ်ားေသာ အက္ေၾကာင္းမ်ား (fissures)၊ ေလခိုေပါက္မ်ား(air bubbles) ၊ ပံုသဏၭာန္မမွန္ေသာ အစိုင္အခဲ အတံုးေလးမ်ား (lumps) ၊ ေက်ာက္စေက်ာက္နေလးမ်ား (pebbles) ၊ ေက်ာက္တံုးေလးမ်ား (stones) ႏွင့္ ထံုးခဲ အမႈန္အမႊားမ်ား (particles of lime) အစ႐ွိသည္တို႔မွ ကင္း႐ွင္းသင့္သည္။
၁.၂.၄ ပံုသဏၭာန္ႏွင့္ အ႐ြယ္အစား
အုတ္သည္ အနားေစာင္းမ်ားထက္၍
ေျဖာင့္တန္းကာ ေထာင့္မွန္စတုဂံပံုစံက်သင့္သည္။
အားလံုးေသာ အုတ္ခ်ပ္မ်ားသည္ ညီတူျဖစ္ေသာ အတိုင္းအတာမ်ား ( the same dimensions ) ႐ွိသင့္ၿပီး ေထာင့္မ်ား (corners) သို႔မဟုတ္
အစြန္းမ်ား (edges) သည္ က်ိဳးပဲ့ေနျခင္းမ်ိဳး
မျဖစ္သင့္ပါ။
အိႏိၵယႏိုင္္ငံတြင္ အုတ္မ်ား၏ အ႐ြယ္မွာ ေဒသကို လိုက္၍ ေျပာင္းလဲေနသည္။ သို႔ေသာ္ စံထား႐ွိေသာ အ႐ြယ္ (standard size) မွာ (၂၃၀ x ၁၁၅ x ၇၀) မီလီမီတာ { ( ၉ x ၄.၅ x ၂.၇၅ လက္မ ) } ျဖစ္သည္။
ပထမတန္းစားအုတ္ (class one brick) ၏
အတိုင္းအတာအား စံထား႐ွိသည့္ အ႐ြယ္အစား (standard size) မွ (၃)မီလီမီတာထက္ပိုေသာ
အတိုးအေလွ်ာ့အတိုင္းအတာထက္ပို၍
ခြင့္ျပဳမထားေပ။
[ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ေဒသအလိုက္ အုတ္ဖိုမ်ား၊ အုတ္ကြင္းမ်ားကို လိုက္၍ အုတ္အ႐ြယ္အစားေျပာင္းလဲမႈ႐ွိသည္။ ]
၁.၂.၅ အသံၾကည္လင္မႈ
အုတ္ႏွစ္ခ်ပ္ကို ယွဥ္၍ ႐ိုက္ၾကည့္ေသာအခါ
ၾကည္လင္ျပတ္သားေသာ အသံထြက္ေပၚလာပါက အဆိုပါအုတ္မ်ားသည္ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ အုတ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
၁.၂.၆ လႊတ္ခ်၍ စမ္းသပ္ျခင္း
အုတ္တစ္လံုးသည္ အျမင့္ (၁) မီတာခန္႔မွ ေျမမာေပၚသို႔ အျပားလိုက္ လႊတ္ခ်လွ်င္ မက်ိဳးသင့္ မကြဲသင့္ေပ။
၁.၂.၇ ျခစ္၍ စမ္းသပ္ျခင္း
မီးေကာင္းစြာက်က္ေသာ အုတ္တစ္လံုး၏ မ်က္ႏွာျပင္သည္ အလြန္မာေၾကာေသာေၾကာင့္ လက္သည္း (the fingernail) ျဖင့္ ကုပ္ျခစ္၍ မရႏိုင္ေပ။
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Kyaw Zin Hein


Reference : Basic Construction Training Manual for Trainers_ Heini Müller
Photo : Internet