Post-Tensioning နည္းစနစ္အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ (၁)

၁။ အေျခခံသေဘာတရား
Post-tensioning ဆိုတာ 'Tendon' လုိ႔ေခၚတဲ့ ခံႏိုင္အားျမင့္ သံမဏိ post-tension ၾကိဳးလြန္းေတြသံုးျပီး ကြန္ကရစ္ကုိ အားကူျဖည့္ေပးတဲ့ နည္းပညာတစ္ခုပါပဲ။
ဒီ Post-tensioning နည္းပညာနဲ႔ လူေနတိုက္ခန္းေတြ၊ ရံုးအေဆာက္အဦးေတြ၊ အထပ္ျမင့္ကားပါကင္ေတြ၊ slab-on-ground ေတြ၊ တံတားေတြ၊ အားကစားကြင္းၾကီးေတြ၊ ေက်ာက္ေဆာင္နံရံစြန္းေတြ၊ ဥမင္လိႈဏ္ေတြနဲ႔ ေရေလွာင္ကန္ေတြ တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳလို႔ရပါတယ္။
ဗိသုကာပံုစံအရ လိုအပ္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေနရဲ႔ လုပ္လို႔ရႏိုင္တဲ့ အကန္႔အသတ္တစ္ခုခုေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ပံုမွန္နည္းလမ္းနဲ႔ တည္ေဆာက္လို႔ မရႏိုင္တာေတြကုိလည္း Post-tensioning နည္းစနစ္နဲ႔ ေဆာက္လို႔ရႏိုင္ပါတယ္။
Post-tensioning နည္းစနစ္ကုိ အသံုးခ်ဖုိ႔အတြက္ ျပည့္စံုလံုေလာက္တဲ့ အသိပညာေတြနဲ႔အတူ တပ္ဆင္ေနရာခ်ထားဖို႔အတြက္ ကြ်မ္းက်င္မႈ လိုအပ္လွေပမယ့္ သူ႔ရဲ႔ အလုပ္လုပ္ပံု စနစ္ကေတာ့ နားလည္ရန္ လြယ္ကူပါတယ္။
သူရဲ႔ စနစ္ကို ျမင္သာေအာင္ ဥပမာေပးရရင္ ထုတ္ျခင္းေပါက္ ေဖာက္ထားတဲ့ သစ္သားတံုးေလးေတြကုိ အတန္းလိုက္စီလိုက္၊ ျပီးရင္ အေပါက္ေတြထဲကို ရာဘာၾကိဳး (သားေရပင္) တစ္ေခ်ာင္း ထည့္ထားျပီး ၾကိဳးရဲ႔ အစြန္းႏွစ္ဘက္ကုိ ကုိင္ထားလိုက္မယ္ဆိုရင္ သစ္သားတံုးေလးေတြက ေအာက္ဘက္ကုိ အိက်ေနတာေတြ႔ရမွာပါ။
Post-tensioning လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကုိ သရုပ္ျပေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေစာေစာက အေပါက္ေလးေတြထဲက ထည့္ထားတဲ့ ရာဘာၾကိဳးတစ္ဖက္မွာ တစ္ခုခုခ်ည္ျပီး ၾကိဳးျပန္ထြက္မလာေအာင္ ကလန္႔ထားလိုက္မယ္၊ ျပီးရင္ က်န္တဲ့ တစ္ဘက္ကေန ရာဘာၾကိဳးကုိ ဆြဲဆန္႔လိုက္မယ္ဆိုရင္ သစ္သားတံုးေလး ေတြဟာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္နဲ႔ ပူးကပ္သြားတာေတြ႔ရမွာပါ။
ျပီးရင္ ဆြဲဆန္႔ထားတဲ့ အစြန္းဘက္ ကေနလည္း တစ္ခုခုနဲ႔ ျပန္ကလန္႔ထားလိုက္၊ ဒါဆိုရင္ သစ္သားတံုးေလးေတြဟာ အတန္းလိုက္ေလးျဖစ္ျပီး ျမဲျမံေနမွာပါ။ Post-tension tendon ၾကိဳးေတြဆိုတာလည္း ဒီသေဘာပါပဲ။
Post-tension ၾကိဳးေတြကိုေတာ့ Hydraulics Jack နဲ႔ ဆြဲရပါတယ္။ သူ႔မွာလည္း ဆြဲျပီးသြားရင္ ျပန္မရုန္းႏိုင္ေအာင္ ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေခါင္းေလးေတြ ၾကိဳးအဆံုးမွာ တပ္ထားရပါတယ္။
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
၂။ အားသာခ်က္မ်ား
ကြန္ကရစ္အေၾကာင္းနည္းနည္းသိထားမယ္ဆိုရင္ PT ရဲ႔ ေကာင္းကြက္၊ အားသာခ်က္ေတြကို ပိုမို နားလည္ႏိုင္မွာပါ။ ကြန္ကရစ္ဆိုတာ ဖိအားခံႏိႈင္မႈ (Compressive strength) ကို ေကာင္းေကာင္းခံႏိုင္ေပမယ့္လို႔ ဆြဲအားခံႏိုင္မႈ (Tension strength) မွာေတာ့ အေတာ္ေလးကုိ အားနည္းပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကြန္ကရစ္ကုိသာ အားတစ္ခုနဲ႔ ဆြဲဆန္႔ထုတ္မယ္ဆိုရင္ အက္ေၾကာင္းေတြျဖစ္လာမွာပါ။ ကားပါကင္ေတြလိုမ်ိဳး ပံုမွန္ အေဆာက္အဦးမ်ိဳးမွာဆို ကားရဲ႔ ဝိတ္က ေအာက္က slab ေပၚက်မယ္၊ ျပီးရင္ slab ကတစ္ဆင့္ beam ေတြေပၚသက္ေရာက္သြားမယ္။ သက္ေရာက္အား ခံလိုက္ရတဲ့ beam ဟာ ေကြးက်၊ ညႊတ္က် သြားဖို႔ရိွတယ္။ အဲ့ဒီအခါမွာ beam ရဲ႔ေအာက္ေျခက မသိမသာေလး ရွည္လာျပီး ဆန္႔ထြက္သြားတယ္။ အနည္းငယ္ မသိမသာေလးျဖစ္တဲ့ ရွည္ထြက္မႈေလးကေတာင္မွ ကြန္ကရစ္အတြက္ေတာ့ အက္ေၾကာင္းေတြ ျဖစ္သြားေစပါတယ္။ အဲ့ဒီအက္ေၾကာင္းေတြ မျဖစ္ေအာင္လို႔ ကြန္ကရစ္ကို အားကူတဲ့အေနနဲ႔ rebar လို႔ေခၚတဲ့ သံေခ်ာင္းေတြ ထည့္ရတာပါ။
Post-Tensioning က လည္း ဒီသေဘာပါပဲ ကြန္ကရစ္အေနနဲ႔ tension ကုိ မခံႏိုင္တဲ့အတြက္ PT နဲ႔ အားကူထားတာပါ၊ PT ရဲ႔ အားသာခ်က္ကေတာ့ full load အေျခအေနမွာေတာင္ crack နဲ႔ deflection တို႔ကုိ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဒီဇိုင္း လုပ္လုိ႔ ရႏိုင္တာပါ။
Aung Myo Min (YE-MES)
Reference: "What is Post-Tensioning" by POST-TENSIONING INSTITUTE (PTI)
Photo Credit: Federal Highway Administration
Post-Tensioning Tendon Installation and Grouting Manual