ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ သံုးခဲ့ေသာဓါးမ်ား

မင္းၾကီးရန္ေနာင္၏ ယိမ္းႏြဲ႔ပါးဓါး (ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားကုိ သတ္ျဖတ္သည့္သုိဟန္ဘြား၏ ေခါင္းေဆးမဂၤလာပြဲတြင္ သုိဟန္ဘြားကုိခုတ္ရာ ဦးေခါင္းႏွင့္တကြ ခင္းထာသည့္ ၀ါပုိး၀ါ ၾကမ္းခင္မွ ၀ါး ၅လုံးပါ ျပတ္သည္) *
ေရႊဓါးဗုိလ္၏ ကုိးသခႌ်ဳင္း သံဓါး (ဓါး ဓါးျခင္းခုတ္လွ်င္ ရန္သူ႔ဓါးထက္ပုိင္း ျပတ္သည္။) *
ဒြတၲေပါင္းမင္းၾကီး၏ဓါး (တစ္ခ်က္ထဲႏွင့္ ႏြားလည္ပင္းအကြင္းလုိက္ ျပတ္သည္။) *
စစ္ကုိင္း အသခၤယာေစာယြန္း၏ ညိဳေရာင္ဓါး (ဆင္လည္ပင္းကုိ ျပတ္သည္။) *
ပထမ မင္းေခါင္(မင္းေဆြ)၏ စိန္သြားေရာင္ဓါး (ႏွစ္မုိက္ခန္႔ရွိေသာ ေငြတုံးကုိ ျပတ္သည္။) *
ဗ်ည္းႏြဲ႔၏ဓါး (ေက်ာက္ထု တစ္ေတာင္ကုိျပတ္သည္။) *
မကၡရာမင္းသားၾကီး၏ မကၡရာဓါး (ဓါး ဓါးျခင္းခုတ္လွ်င္ ရန္သူ႔ဓါးထက္ပုိင္း ျပတ္သည္။) “ငါတုိ႔ရဲ ့ ျမန္မာသုိင္းပညာ၊ ျမန္မာ့ငွက္ၾကီးေတာင္ဓါးဟာ သူတစ္ပါးကုိ အႏုိင္က်င့္ဖုိ႔၊ ရန္ညွိဳးကုိ ကလဲ့စားေခ်ဖုိ႔၊ လူတစ္ကားနဲ႔ ရန္ျဖစ္ဖုိ႔ အတြက္ ထားခဲ့တာမဟုတ္ဘူး ငါ့ႏုိင္ငံ၊ ငါ့လူမ်ိဳး၊ ငါ့ဘာသာ ငါတုိ႔သာသနာကုိ ေစာ္ကားတဲ့ လူေတြကုိ ဆုံးမဖုိ႔အတြက္သာျဖစ္တယ္ ”
ဆရာၾကီးဦးလြင္ (ပင္မပြဲေက်ာင္း)……………..
<>
ဓါး၏အေလးခ်ိန္မွာ အတိအက်မရွိေသာ္လည္း ဓါးအလယ္မွ ကုိင္ကာလက္ဖ၀ါးေပၚတင္ပါက ျငိမ္ေနရမည္။ အေရွ ့ဘက္ကုိ ညြတ္က်ပါက ဦးေလးေသာ ဓါးျဖစ္ျပီး၊ အေနာက္ဘက္ကုိ ညြတ္ပါက ဓါးေႏွာင့္ေလးေသာ ဓါးျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ေသာ္ဓါးမ်ိဳးမ်ားသည္ ဓါးေကာင္း စာရင္းမ၀င္ပါ။ အေရွ ့အေနာက္ မညြတ္ဘဲ ျငိမ္ေနသည့္ဓါးမ်ိဳးမွ ဓါးေကာင္းစာရင္း၀င္သည္။
ျမန္မာသမုိင္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ငွက္ၾကီးေတာင္ဓါးရဲ ့ အစြမ္းကုိ ရန္သူတုိင္းက ေလးစားခဲ့ရသည္။ ငွက္ၾကီးေတာင္ဓါးျဖင့္ကစားရေသာ ဓါးသိုင္းပညာရပ္မ်ားတြင္ ဓားၾကီး (၄)ပါး ႏွင့္ ဓားစံု (၁၀)ခ်င္းသည္ ၃၇ ခ်င္း၏ အေျခခံဓားကြက္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ၃၇-ခ်င္းဟုသာ ဆိုေသာ္လည္း ဓားေရး တစ္ခ်င္းလွ်င္ အပိုဒ္ခြဲေပါင္းမ်ားစြာပါ၀င္ေနပါသည္။ ၃၇-ခ်င္းဓားတြင္ ဓားကြက္မ်ားမွာ မ်က္ႏွာအနီး၊လည္ပင္းအနီး စသည္ျဖင့္ ပြတ္ကာ သီကာ ကစားရေသာအကြက္မ်ား ၊ ဘယ္ႏွင့္ညာတျပိဳင္နက္တည္း မွာပင္မတူညီေသာ ဓားကြက္မ်ား ပါ၀င္သည္။ ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ ဓါးေရး ၃၇ ခ်င္းတတ္မွသာ တပ္မွဴးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တပ္ဗုိလ္အျဖစ္ လည္ေကာင္း ခန္႔အပ္သည္။
<>
ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ ျပာသုိလ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲတြင္ ယွဥ္ျပိဳင္ရေသာ ဓါးျပဳိင္ပြဲမ်ား တြင္ ဓါးေရး ၃၇ ခ်င္းျဖင့္ အစြမ္းျပခဲ့ၾကသည္။
ထုိဓါးေရး ၃၇ ခ်င္းမွာ………..
1. ဓားခ်ီ
2. ဓားခင္း
3. မ်က္ႏွာကာ
4. ဓားလွ
5. ဓားလွ်ိဳး
6. ေမွာက္ထိုးရပ္
7. ရင္ခြဲ
8. အသားလွန္
9. ဓားခုတ္
10. ဇင္ေယာ္သုတ္
11. တဖက္ထိုး
12. ေရွ႕လွည္း
13. ေနာက္လွည္း
14. ေရႊႏႈတ္ျမြက္ယာလွ
15. ေရႊႏႈတ္ျမြက္၀ဲလွ
16. စြန္သုတ္
17. ပါးကပ္
18. ပန္းကံုးျဖတ္
19. ဓားလႊင့္
20. ပန္းကံုးသီ၊
21. ဆက္ရက္ခုန္
22. မီးတိုင္ျပ
23. ပိုးခ်ည္လႊား
24. သက္တင္ေရေသာက္
25. ေရႊဘယက္ လည္ေလ်ာက္
26. ေဒါင္းျမီးကာ
27. က်ားျမီးဆြဲ
28. ဓားရြက္
29. လက္ေကာက္၀တ္
30. ေမာင္းကပ္
31. ေရႊႏႈတ္လည္ေလ်ာက္
32. ေနာက္လည္ေလ်ာက္
33. ဓားသြဲ႕
34. ဓားျပ
35. တဖက္ႏွဳတ္
36. ႏွစ္ဖက္ႏွဳတ္
37. ေနာက္လွည့္ တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။