ႏိုင္လြန္ကတၱရာေပၚ လမ္းႀကိတ္ျခင္း (၂)

 Compactors မ်ားႏွင့္ ၎တို့၏ compaction forces မ်ား
- Compactor ေတြအသံုးျပဳၿပီး ႏိုင္လြန္ကတၱရာလမ္း ႀကိတ္ရာမွာ ဘာ forces ေတြကို အသံုးျပဳလဲ။
Compactor ေတြ အသံုးျပဳၿပီး compaction လုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ forces ေတြအေနနဲ႔
(1) Static
(2) manipulation
(3) impact
(4) vibration
ဆိုၿပီး အၾကမ္းျဖင္းေလးမ်ိဳးရွိတယ္။ Compactor အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ၿပီး အဲဒီ forces ေလးမ်ိဳးထဲက တစ္မ်ိဳး၊ ႏွစ္မ်ိဳး၊ သံုးမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ ေလးမ်ိဳးလံုးသံုးႏိုင္တယ္။

Static နဲ႔ manipulation force ေတြက အားမျပင္းတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး၊ dynamic forces ေတြျဖစ္တဲ့ impact နဲ႔ vibration force ေတြက အားျပင္းတဲ့အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္တယ္။
- Static Load ဆိုတာဘာလဲ။ ဘယ္လို compactor ေတြမွာ အသံုးျပဳလဲ။
Static load ကို အသံုးျပဳၿပီး compact လုပ္ႏိုင္တဲ့ compactors အမ်ိဳးအစားေတြက (1) steel drums static rollers (2) vibratory compactors ေတြနဲ႔ (3) Pneumatic compactors ေတြဘဲ။
Pneumatic compactor ေတြကို tires compactors သို႔မဟုတ္ Pneumatic Tires Roller (PTR) လို႔လည္းသံုးတယ္။ PTR လို႔အလြယ္ေခၚၾကတာမ်ားတယ္။
Steel drum static roller နဲ ့vibratory compactors ေတြရဲ့ static load ကို static pressure အေနနဲ႔ေဖၚျပတတ္သလို linear load အေနနဲ႔လည္းေဖၚျပေလ့ရွိတယ္။ Static pressure ကိုသိခ်င္ရင္ compactor မွာတပ္ထားတဲ့ steel drum ရဲ႕ weight ကို အဲဒီ drum ရဲ့ကတၱရာသားေပၚထိေနတဲ့ area နဲ႔ အခ်ိဳးခ်ျခင္းျဖင့္သိႏိုင္တယ္။ Drum weight မ်ားရင္ သို႔မဟုတ္ contact area နည္းရင္ static pressure မ်ားမယ္။ Static pressure ကို kPa သို႔မဟုတ္ psi နဲ႔ျပေလ့ရွိတယ္။
Linear load ကိုသိခ်င္ရင္ေတာ့ drum ရဲ႕ weight ကို drum ရဲ႕ width နဲ႔စားရမယ္။ Linear load ကို kg/cm သို႔မဟုတ္ pound per liner inch (PLI) ဆိုၿပီးျပေလ့ရွိတယ္။ Steel drum static roller နဲ ့ vibratory compactors ေတြရဲ. linear load က တသမတ္တည္းရွိတယ္။
- Steel drums static rollers နဲ႔ vibratory compactors ေတြက ဘယ္လိုကြာတာလဲ။
Steel drums static rollers ဆိုတာက အလြယ္တကူေျပာရရင္ ေရွ႕မွာ steel drum တစ္လံုး နဲ႔ ေနာက္မွာ steel drums ႏွစ္လံုးပါၿပီး စက္ရဲ႕ weight ကိုသံုးၿပီး ေရွ႕တိုးေနာက္ဆုတ္ rolling လုပ္ၿပီး ႀကိတ္ရတဲ့ လမ္းႀကိတ္စက္ဘဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ သူ႔ကို Roller လို႔ဘဲ အလြယ္တကူေခၚၾကတယ္။
Vibratory compactors ေတြမွာက်ေတာ့ steel drum ေရွ႕တစ္လံုး၊ ေနာက္တစ္လံုး ႏွစ္လံုးပါၿပီး လမ္းႀကိတ္ရာမွာ static load အျပင္ vibratory forces ေတြပါ အသံုးျပဳၿပီး compact လုပ္လို႔ရတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုၾကေတာ့ compactor လို႔ အသံုးမ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း roller လို႔ဘဲ အလြယ္တကူသံုးတုန္းဘဲ။ Drum ေရွ့ေနာက္တစ္လံုးစီတပ္ထားလို ့Tandem Roller လို ့လည္း ေခၚႀကေသးတယ္။ သူ႔ရဲ႕သေဘာသဘာဝအရ vibratory compactor လို႔သံုးတာေတာ့ ပိုသဘာဝၾကတယ္လို႔ ထင္တယ္။
- ဟုတ္ပါၿပီ။ ဒါဆို Static Rollers ေတြမွာ static load တစ္ခုဘဲ သံုးလို႔ရတာဆိုေတာ့ weight မ်ားေလေလ compaction ေကာင္းေလေလေပါ့။
အဲဒီလိုေတာ့ အလြယ္တကူေျပာလို႔မရဘူး။ ဒီေနရာမွာ တခုသိထားရမွာက စက္တစ္စီးလံုးရဲ႕ weight မ်ားတိုင္း linear load မ်ားတယ္လို႔ယူဆလို႔မရဘူး။ စက္ရဲ႕ weight ထက္ linear load ကသာ တကယ္ compaction လုပ္တဲ့ force ဘဲ။ ဥပမာ စက္တခုလံုးရဲ႕ weight ခ်င္းတူတဲ့ rollers ႏွစ္စီးမွာ တစ္စီးက drum weight ပိုမ်ားရင္ျဖစ္ေစ၊ drum width က်ဥ္းရင္ျဖစ္ေစ linear load မ်ားမယ္။ linear load မ်ားေနရင္ အဲဒီစက္က compaction ပိုေကာင္းတာဘဲ။
- PTR လို႔ေခၚတဲ့ တာယာ႐ိုလာေတြမွာေရာ static pressure ကိုဘယ္လိုသိႏိုင္လည္း။
PTR ေတြမွာ တာယာ ၇-လံုး၊ ၈-လံုး၊ ၉-လံုး စသည္ျဖင့္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ pressure ကို သိဖို႔အတြက္ စက္တစ္စီးလံုးရဲ႕ weight ကို တပ္ထားတဲ့တာယာအေရအတြက္နဲ႔စား၊ အဲဒါဆို တာယာတလံုးေပၚမွာ သက္ေရာက္ေနတဲ့ အားကိုရမယ္။ အဲဒီအားကို တာယာတစ္လံုးစီရဲ႕ ကတၱရာသားနဲ႔ ထိေတြ႕ေနတဲ့ area နဲ႔စားရင္ သူရဲ႕ ground pressure သို႔မဟုတ္ static pressure ရမယ္။ တာယာေပၚသက္ေရာက္တဲ့စက္ရဲ႕weight မ်ားရင္ သို႔မဟုတ္ တာယာရဲ႕ေလေပါင္ကိုတင္လိုက္ရင္ contact area နည္းသြားၿပီး ground pressure မ်ားလာမည္။ pressure မ်ားလာရင္ ကတၱရာသားထဲ ပိုၿပီး နက္နက္သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ တမ်ိဳးေျပာရင္ ကတၱရာသားထူထူႀကိတ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ေပၚ PTR ေတြမွာ စက္ရဲ႕ weight ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလို႔ရသလို တာယာရဲ႕ေလေပါင္ကိုလည္း စက္ေမာင္းေနစဥ္ အေျပာင္းအလဲလုပ္လို႔ရတဲ့ air-on-the-run လို႔ေခၚတဲ့ စနစ္ေတြ ထည့္ဝယ္လို႔ရတယ္။ Steel drums roller ေတြမွာေတာ့ linear load ကိုေျပာင္းလို႔မရေပမဲ့ PTR ေတြမွာေတာ့ ground pressure ကို စက္ရဲ႕weight ကိုေျပာင္း၍၎၊ တာယာရဲ႕ေလေပါင္ ေျပာင္း၍၎ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္အရ လိုအပ္သလို ေျပာင္းလဲေပးလို႔ရတယ္။
Manipulation ဆိုတာကေရာဘာလဲ။
- Manipulation ဆိုတာလည္း static force တမ်ိဳးပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ သူကအားကို ကတၱရာလမ္းေပၚေထာင့္မွန္က် သက္ေရာက္ရံုသာမကဘဲ direction မ်ိဳးစံုကေန သက္ေရာက္ေစတာျဖစ္တယ္။ ဂ်ံဳနယ္တဲ့ သေဘာသဘာဝနဲ႔တူတယ္။ Manipulation force က ကတၱရာသားကို ဘက္ေပါင္းစံုက သက္ေရာက္ဖိနွိပ္ေစတဲ့အတြက္ ကတၱရာသားကိုပို၍က်စ္လစ္ေစၿပီး surface texture ေကာင္းကိုရေစတယ့္အျပင္ moisture penetration ကိုလည္း နည္းပါးေစတယ္။ Manipulation forces အသံုးျပဳတဲ့ စက္ေတြက PTR နဲ႔ Oscillation ပါအသံုးျပဳလို႔ရတဲ့ vibratory Compactor ေတြျဖစ္တယ္။
- Manipulation forces သံုးတဲ့စက္ေတြက ႏိုင္လြန္ကတၱရာလမ္းတိုင္းမွာ သံုးလို႔ရလား။
Dense-graded mixes တို႔၊ SMA တို႔မွာေတာ့ ျပႆနာမရွိဘူး။ သံုးလည္းသံုးတယ္။ သံုးလည္းသံုးသင့္တယ္။ ဒါေပမဲ့ Porus asphalt (Open-Graded Friction Course OGFC) အမ်ိဳးအစားကတၱရာခင္းရင္ေတာ့ manipulation forces ကိုအသံုးမျပဳရဘူး။ Porous asphalt ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေရကိုကတၱရာအလႊာထဲကေန ျဖတ္စီးႏိုင္ေအာင္ အသံုးျပဳတာ။ air voids အရမ္းမ်ားတယ္။ OGFC placement and compaction အေၾကာင္း ေနာက္မ်ား အလ်င္းသင့္ရင္ ေျပာၾကေသးတာေပါ့။


 ဝိုင္ေကတီ (စက္မႈ)