ကြန္ကရိ၏ ဂုဏ္သတိၱမ်ား

ကြန္ကရိ၏ ဂုဏ္သတိၱမ်ားဆိုသည္မွာ -
၎၏ ထူးျခားေသာ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား
သို႔မဟုတ္ အေျခခံအရည္အေသြးမ်ားကို
ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
...

ကြန္ကရိတြင္ ကြဲျပားျခားနားေသာ အေျခအေန (၃) မ်ိဳး႐ွိသည္။
‪#‎ပံုသြင္းယူႏုိင္ေသာအေျခအေန‬ (PLASTIC)
‪#‎အိပ္စက္ေနေသာအေျခအေန‬ (SETTING)
‪#‎မာေၾကာၿပီးေသာအေျခအေန‬ (HARDENING)
အေျခအေနတစ္မ်ိဳးစီအတြက္ ကြဲျပားျခားနားေသာ ဂုဏ္အဂၤါမ်ား ကြန္ကရိတြင္႐ွိသည္။
ကြန္ကရိ၏ အဓိကက်ေသာ
ဂုဏ္အဂၤါ (၄) မ်ိဳးမွာ -
‪#‎လုပ္ရကိုင္ရေကာင္းမြန္သြက္လက္မႈ‬ (WORKABILITY)
‪#‎ပူးေပါင္းစုစည္းေစးကပ္ဖြဲ႕စည္းမႈ‬ (COHESIVENESS)
‪#‎အင္အားရ႐ွိမႈ‬ (STRENGTH) ႏွင့္
‪#‎တာ႐ွည္ခံတည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈ‬ (DURABILITY)
======================
ပံုသြင္းယူႏိုင္ေသာ အေျခအေန
======================
ကြန္ကရိသည္ ပထမဦးစြာ ေရာေႏွာ
ေဖ်ာ္စပ္ၿပီးခ်ိန္၌ ေပါင္မုန္႔ဖုတ္ရန္
ဂ်ံဳမႈန္႔ႏွင့္ အရည္ကို ပ်စ္ပ်စ္စပ္ထားသည့္
မုန္႔ႏွဲ/မုန္႔ႏွစ္ႏွင့္ အလားသဏၭာန္တူသည္။
၎သည္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနၿပီး ကြဲျပားျခားနားေသာ ပံုသဏၭာန္မ်ားအျဖစ္သို႔ ပုံသြင္းႏို္င္ေပသည္။ လုပ္ေဆာင္ႏို္င္ေပသည္။
ကြန္ကရိ၏ ဤအေျခအေနကို
“PLASTIC” ဟုေခၚသည္။
သြန္းေလာင္းေနစဥ္ႏွင့္ သိပ္သည္းေနစဥ္ အေတာအတြင္း ကြန္ကရိကို
လိုသလို ပံုသြင္းယူႏိုင္ေပသည္။
ပံုသြင္းယူႏုိင္ေသာ အေျခအေနတြင္႐ွိသည့္
ကြန္ကရိ၏အဓိက အေရးႀကီးဆံုးေသာ
ဂုဏ္သတိၱမ်ားမွာ လုပ္ရ ကိုင္ရ ေကာင္းမြန္ သြက္လက္မႈ (workability) ႏွင့္
ပူူးေပါင္းစုစည္းေစးကပ္ ဖြဲ႕စည္းမႈ
(cohesiveness) တို႔ပင္ျဖစ္သည္။
ဤအေျခအေနတြင္ လုပ္သားသည္
ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနေသာ ကြန္ကရိထည္အတြင္း
ဝင္ေရာက္လႈပ္႐ွားပါက
ကြန္ကရိအတြင္းနစ္ဝင္ႏိုင္လိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္သည္။
======================
အိပ္စက္ေနေသာ အေျခအေန
======================
PALSTIC STATE ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ကြန္ကရိသည္ စတင္၍ ေတာင့္ခဲ မာခဲလာၿပီျဖစ္သည္။
ကြန္ကရိမွ ၾကာ႐ွည္ၾကာမ်ား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမေနေတာ့ဘဲ ပံုသဏၭာန္ဖြဲ႕
က်စ္ခဲလာေနျခင္းကို
ကြန္ကရိသား အိပ္စက္ေနေသာ အေျခအေန
“SETTING” ဟုေခၚသည္။
အိပ္စက္ေနေသာ အေျခအေနသည္ သိပ္သည္းၿပီးေနာက္ပိုင္းႏွင့္ အေခ်ာသတ္ အၿပီးသတ္ေနစဥ္ အေတာအတြင္းျဖစ္ပြားသည္။
အရည္မ်ားလြန္းေသာ သို႔မဟုတ္
စိုစြတ္လြန္းေသာ ကြန္ကရိသည္
သြန္းေလာင္းရ လြယ္ကူေကာင္း လြယ္ကူႏိုင္ေသာ္လည္း
အၿပီးသတ္ရန္မူ ပို၍ ခက္ခဲလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
ကြန္ကရိသား အိပ္စက္ေနေသာ
ဤအေျခအေနတြင္ လုပ္သားသည္
ကြန္ကရိထည္အေပၚ၌ ျဖတ္ေလွ်ာက္ၾကည့္ပါက
၎၏ေျခရာမ်ား ထင္က်န္ရစ္တတ္ေပသည္။
======================
မာေၾကာၿပီးေသာ အေျခအေန
======================
ကြန္ကရိသားသည္
အိပ္စက္ၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္
အင္အားရ႐ွိရန္ႏွင့္ မာေၾကာရန္ စတင္လာၿပီျဖစ္သည္။
မာေၾကာၿပီးေသာ ကြန္ကရိသား၏
ဂုဏ္သတိၱမ်ားမွာ
ႀက့့ံခိုင္ေတာင့္တင္းမႈ စြမ္းအားႏွင့္
တာ႐ွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈပင္ျဖစ္သည္။
မာေၾကာျပီးေသာ ကြန္ကရိသားအေပၚတြင္
လမ္းေလွ်ာက္မည္ဆုိပါက ေျခရာမ်ား
ထင္က်န္ရစ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
လုပ္ရ ကိုင္ရ ေကာင္းမြန္ သြက္လက္မႈ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
၎မွာ ကြန္ကရိကို
သြန္းေလာင္းရ (PLACE)
ကိုင္တြယ္ရ (HANDLE)
သိပ္သည္းရ (COMPACT)
အၿပီးသတ္ရ (FINISH)
မည္ေ႐ြ႕မည္မွ် လြယ္ကူသည္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
ကြန္ကရိသည္မာခဲသြားပါက (သို႔မဟုတ္)
ေျခာက္ေသြ႕သြားပါက
ကိုင္တြယ္ရ၊ သြန္းေလာင္းရ၊
သိပ္သည္းရ၊ အၿပီးသတ္ရ ခက္ခဲလာႏိုင္သည္။
အကယ္၍ သင့္ေတာ္မွန္ကန္စြာ
သြန္းေလာင္း တည္ေဆာက္ျခင္း မျပဳခဲ့ပါက
အၿပီးသတ္ မာေၾကာသြားေသာအခါ ေတာင့္တင္းႀကံ့ခိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
သို႔မဟုတ္ပါကလည္း
တာ႐ွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
ကြန္ကရိ၏ လုပ္ရ ကိုင္ရ
ေကာင္းမြန္သြက္လက္မႈကို တိုင္းတာရန္
အအိစမ္းသပ္မႈ (a slump test) ကို
အသံုးခ်ႏိုင္သည္။
လုပ္ရ ကိုင္ရ ေကာင္းမြန္သြက္လက္မႈ ကို သက္ေရာက္မႈ႐ွိေသာ အခ်က္မ်ားမွာ -
‪#‎ဘိလပ္ေျမအႏွစ္‬၏ ပမာဏ
ဘိလပ္ေျမအႏွစ္ဆုိသည္မွာ
ကြန္ကရိအေရာအေႏွာ၏ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ
အစိတ္အပိုင္း သို႔မဟုတ္ အရည္ျဖစ္ေသာ
အစိတ္အပိုင္း (the soft or liquid part) ျဖစ္သည္။
ေရာစာႀကီး၊ ေရာစာငယ္တို႔ႏွင့္အတူ အႏွစ္မ်ားမ်ားပါဝင္ေလ
လုပ္ရကိုင္ရ ပိုမိုေကာင္းမြန္ သြက္လက္ေသာ
အေရာအေႏွာ (ေဖ်ာ္စပ္မႈ) တစ္ခုကို
ရ႐ွိေလျဖစ္သည္။
‪#‎ေရာစာတို႔‬၏ ဂုဏ္သတိၱမ်ားႏွင့္
အ႐ြယ္အစား အေနအထား
မွန္ကန္ေကာင္းမြန္သည့္
အ႐ြယ္အစား အေနအထား႐ွိေသာ၊
ေခ်ာမြတ္ေျပာင္ေခ်ာေသာ၊
လံုးဝန္းေသာ ေရာစာမ်ားသည္
အေရာအေႏွာ၏ လုပ္ရ ကိုင္ရ ေကာင္းမြန္
သြက္လက္မႈကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစသည္။
ပူးေပါင္း စုစည္း ေစးကပ္ ဖြဲ႕စည္းမႈ ေခါင္းစဥ္
ေအာက္႐ွိ ေရာစာတို႔၏ အ႐ြယ္အစား အေနအထားတြင္ ၾကည့္ပါ။
လုပ္ရကိုင္ရ ပိုမုိေကာင္းမြန္္သြက္လက္ေသာ အေရာအေႏွာ (ေဖ်ာ္စပ္မႈ) ကို ျပဳလုပ္ရန္ -
*ဘိလပ္္ေျမအႏွစ္ ပိုမိုေပါင္းထည့္ေပးပါ။
*မွန္ကန္ေကာင္းမြန္သည့္ အ႐ြယ္အစား အေနအထား ႐ွိေသာ ေရာစာမ်ားကို သံုးစြဲေပးပါ။
*ဓာတုဓါတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးကို သံုးစြဲေပးပါ။
(လုပ္ရ ကိုင္ရ ထိုးရ ေကာ္ရ ပိုမိုေကာင္းမြန္သြက္လက္ေစေသာ ဓါတု ဓါတ္ေဆးမ်ားကို ပလတ္စတစ္ဆိုက္ဇာ (plasticisers) ဟု ေခၚသည္။)
ပိုမို၍ လုပ္ရကိုင္ရ ေကာင္းမြန္သြက္လက္လာေစရန္
ကြန္ကရိအေရာအေႏွာသို႔ ေရထပ္တိုးျခင္းကို မည္သည့္အခါမွ် မျပဳလုပ္ရပါ။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္
ဤကဲ့သို႔ ေရမ်ားလာျခင္းသည္ ကြန္ကရိ၏
ေတာင့္တင္းႀကံ့ခိုင္မႈ စြမ္းရည္ကုိ က်ဆင္းေစၿပီး ထိခိုက္ယုတ္ေလ်ာ့ေစေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
#ပူးေပါင္းစုစည္းေစးကပ္ဖြဲ႕စည္းမႈ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ပူးေပါင္း စုစည္း ေစးကပ္ ဖြဲ႕စည္းမႈ ဆိုသည္မွာ ကြန္ကရိသည္ ပံုသြင္းႏုိင္ေသာ အစိုဘဝတြင္ မည္ေ႐ြ႕မည္မွ် အတူတကြ ေကာင္းစြာ ေထြးေန၊ ေစးေန ပူးကပ္ ေပါင္းစည္းေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ပူးေပါင္း စုစည္း ေစးကပ္ ဖြဲ႕စည္းမႈ အား သက္ေရာက္မႈ႐ွိေသာ အခ်က္မ်ားမွာ -
‪#‎အ႐ြယ္အစားအေနအထား‬ အဆင့္ဆင့္ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းေနေသာ ေရာစာ
(graded aggregate) ဆိုသည္မွာ
႐ြယ္ေစ့ႀကီးေသာ ေက်ာက္ခဲမ်ားမွသည့္ ႐ြယ္ေစ့ေသးေသာ သဲပြင့္မ်ားအထိ အ႐ြယ္စံုပါဝင္ေနေသာ ေရာစာအစုအေဝးကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
အ႐ြယ္စံု မွန္ကန္စြာပါဝင္ေသာ ေရာစာအစုအေဝးသည္ ပိုမို၍
ေထြးေထြးေစးေစး စုစုစည္းစည္း အိအိယိယိ ႐ွိေသာ
အေရာအေႏွာ အစပ္အဟပ္ (cohesive mix) ကို ထြက္႐ွိလာေစသည္။
ေရာစာႀကီးမ်ား မ်ားျပားစြာ ပါဝင္လွ်င္မူ ေက်ာက္သားေပါေသာ အေရာအေႏွာ အစပ္အဟပ္ (a boney mix) ကို ထြက္႐ွိလာေစသည္။
‪#‎ေရပါဝင္မႈ‬
ေရပမာဏမ်ားစြာ ပါဝင္ေနေသာ
အေရာအေႏွာ အစပ္အဟပ္သည္
ေထြးေထြးေစးေစး စုစုစည္းစည္း ႐ွိမည္မဟုတ္ဘဲ
ပါဝင္ေနေသာ ေရာစာမ်ား
ျပန္႔ျပန္႔ၿပဲၿပဲ က်ဲက်ဲေတာက္ေတာက္ႏွင့္
တကြဲတျပား ျဖစ္သြားႏို္င္ေပသည္။
(ေရာစာမ်ား သီးျခားစုသြားႏိုင္ေပသည္။)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
‪#‎အင္အားရ႐ွိမႈႏွင့္တာ႐ွည္ခံတည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈ‬
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ေကာင္းစြာေရာစပ္ဖန္တီးထားေသာ
ကြန္ကရိသည္ သေဘာသဘာဝအားျဖင့္
ေတာင့္တင္းႀကံ့ခိုင္ၿပီး တာ႐ွည္ခံတည္တံ့ေသာ ဝတၳဳပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
၎သည္ သိပ္သည္းမႈ႐ွိသည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာျဖင့္
ေရလံုသည္ (စိမ့္ဝင္ႏိုင္ေစျခင္း မရွိ)။
အပူခ်ိန္္အေျပာင္းအလဲမ်ားကိုလည္း ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္သည္။
(ကြန္ကရိလမ္းဆိုပါက) ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသြားအလာႏွင့္ ရာသီဥတု တိုက္စားျခင္းတို႔မွ ျဖစ္ေပၚသက္ေရာက္လာေသာ “ပြန္းစားျခင္းႏွင့္ တုိက္စားျခင္း” တို႔ကိုလည္း ႀကံ့ႀက့ံခံ ခုခံႏိုင္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အင္အားရ႐ွိမႈႏွင့္ တာ႐ွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈတို႔အေပၚတြင္ ကြန္ကရိအသားထည္၏ သိပ္သည္းမႈမွ အက်ိဳးသက္ေရာက္လ်က္႐ွိသည္။
ကြန္ကရိသည္ ပိုမိုသိပ္သည္းလာေလ ပိုမိုခိုင္မာေတာင့္တင္းလာေလ၊
ပိုမိုေရလံုလာေလ
(သို႔မဟုတ္ စိမ့္ဝင္လာမႈ ေလ်ာ့နည္းလာေလ)
ျဖစ္သည္။
အင္အားစြမ္းအား တိုးပြားမ်ားျပားလာသည္ႏွင့္
ကြန္ကရိ၏ တာ႐ွည္ခံတည္တံ့ႏိုင္စြမ္းလည္း
တိုးပြားမ်ားျပားလာသည္။
သံကူကြန္ကရိတြင္ သံေခ်ာင္းမ်ားကို အကာအကြယ္ျပဳရန္အလုိ႔ငွာ ကြန္ကရိကို ေကာင္းမြန္စြာ ေရာစပ္ ထုတ္လုပ္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။
မာေၾကာၿပီးသည့္ အေျခအေနတြင္
ကြန္ကရိ၏ ႀကံ့ခိုင္ေတာင့္တင္းမႈကို
ဖိအားေပး၍ စမ္းသပ္ခ်က္
(COMPRESSION TEST) အားသံုးလ်က္
ဖိႏွိပ္အား ခံႏိုင္ရည္ (COMPRESSIVE STRENGTH)
အားျဖင့္ အၿမဲလိုလို တုိင္းတာၾကသည္။
အင္အားရ႐ွိမႈႏွင့္ တာ႐ွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈတို႔အေပၚတြင္ သက္ေရာက္မႈ႐ွိေသာ အခ်က္မ်ားမွာ -
* သိပ္သည္းျခင္း
သိပ္သည္းျခင္းဆိုသည္မွာ
ကြန္ကရိအတြင္း႐ွိေလကို ဖယ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
မွန္မွန္ကန္ကန္ တိတိက်က်
သိပ္သည္းေပးျခင္းျဖင့္ ကြန္ကရိသည္ သိပ္သည္းဆတိုးလာၿပီး ခိုင္မာေတာင့္တင္း၍ တာ႐ွည္တည္တံ့လာသည္။
* အသားေသေစျခင္း
အသားေသေစျခင္း ဆိုသည္မွာ
ကြန္ကရိ၏ အျမင့္မားဆံုး ခံႏိုင္ရည္အားသို႔ ေရာက္႐ွိရ႐ွိေစရန္အလို႔ငွာ ကြန္ကရိကို
အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခားတစ္ခုအတြက္
အဆက္မျပတ္ စြတ္စိုေနေစရန္ ထိန္းသိမ္းထိန္းေၾကာင္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
ပိုမို၍ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အသားႏွပ္ထားျခင္းျဖင့္
ပိုမို၍ တာ႐ွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေသာ ကြန္ကရိကို
ရ႐ွိလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
* ရာသီဥတု
ပူေႏြးေသာ ရာသီဥတု (warmer weather) သည္ ကြန္ကရိ၏ ျမင့္မားေသာ အင္အားကို ပိုမို၍ ေစာလ်င္စြာ ရ႐ွိျဖစ္ထြန္းေစလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
* ဘိလပ္ေျမ အမ်ိဳးအစား
ကြဲျပားျခားနားေသာ
ဘိလပ္ေျမအမ်ိဳးအစားမ်ားသည္
ကြန္ကရိ၏ ဂုဏ္သတိၱမ်ားအေပၚတြင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ႐ွိသည္။
ဥပမာ - ကြန္ကရိသည္ ၾကံ့ခိုင္ေတာင့္တင္းမႈစြမ္းအားကို
မည္ကဲ့သို႔ လ်င္ျမန္စြာ ရ႐ွိေစသည္၊
သို႔မဟုတ္ မည္ကဲ့သို႔ ေႏွးေကြးစြာ ရ႐ွိေစသည္
စသျဖင့္…။
* ေရႏွင့္ ဘိလပ္ေျမအခ်ိဳး
ေရာစပ္ရာတြင္ ေရအလြန္မ်ားျပားၿပီး ဘိလပ္ေျမအလံုအေလာက္မပါဝင္ပါက ထြက္ေပၚလာမည့္ ကြန္ကရိသည္ အင္အားခ်ိနဲ႔ ယုတ္ေလ်ာ့လိမ့္မည္။
တာ႐ွည္တည္တ့ံႏိုင္မႈ နည္းပါးလိမ့္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
ေရႏွင့္ ဘိလပ္ေျမအခ်ိဳး (W/C) ဆိုသည္မွာ
ေရ၏ အေလးခ်ိန္ကို ဘိလပ္ေျမ၏
အေလးခ်ိန္ျဖင့္စား၍ ရေသာ ရလဒ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
မွတ္ရန္ - ေရ (၁) လီတာ သည္ (၁) ကီလိုဂရမ္ အေလးခ်ိန္႐ွိသည္။
ေရႏွင့္ ဘိလပ္ေျမအခ်ိဳး နည္းေလေလ၊ ကြန္ကရိသည္ ပိုမိုခိုင္မာေတာင့္တင္းေလေလ ျဖစ္သည္။
________________________________________________
 
________________________________________________
Reference - CONCRETE BASICS_ A GUIDE TO CONCRETE PRACTICE

KYAW ZIN HEIN